Politiek, een carrièrezet of engagement?

Als er een ding is dat ik het laatste jaar over politiek heb geleerd, is dat heel wat politici toch echt wel kameleons kunnen zijn die hun kleur aanpassen in functie van de beschikbare postjes of de krijtlijnen die een ander heeft uitgetekend. Je zou in sommige contexten haast durven denken aan kiesbedrog, het ene propageren voor de verkiezingen, maar als het echt aankomt op mee besturen het andere uitvoeren. Het zijn geen mooie taferelen en het resultaat van wat politiek voor velen geworden is: een industrie waar opportunisme in het contract staat. 

De kracht van verbinding?

Wat ik in dat contract dan vaak niet lijk terug te vinden is verbinding, verbinding met de kiezer, voeling met waar een uitgereikte stem voor staat. Want vergis je niet, in tegenstelling tot wat in bepaald beleid verweven lijkt te zitten, is verbinding een hol woord geworden. De voeling met de burger is soms ver te zoeken, zeker als men al jaar en dag in de politieke industrie meedraait. Ik krijg dan ook kippenvel als een voorzitter van een partij zegt: “de kiezer beslist”, de “burger bepaalt het beleid”, “het laatste woord is aan de kiezer”. Laat me niet lachen. Het vergt ballen om de kiezer recht in de ogen te kijken.

Beperkte termijn

Voeling met de burger hebben, is weten wat er leeft, waar de burgers van wakker liggen, weten welke noden er zijn en over grenzen, talen en culturen heen kijken om oplossingen en maatregelen te vinden of te bepalen. Dat politici nu meer met hun eigen cijfers bezig zijn (en daardoor beleid opblazen of afremmen) dan bezig te zijn met uitvoeren is stuitend. Daarvoor brengen burgers hun verplichte stem niet uit, daardoor raken burgers hun voeling met hun burgerplicht kwijt (“what’s the point?”). Een betreurenswaardige evolutie waar de politici zelf voor hebben gezorgd. “De kiezer beslist” klinkt dan plots ook heel wrang. 

Ik pleit er dan ook voor dat politici met een beperkte houdbaarheid mogen meedraaien, vooral om die voeling niet te verliezen, om niet verleid te raken door het politieke bestel waar men door postjes te cumuleren heel wat geld kan graaien. Als politici na een bepaalde termijn verplicht worden om zich terug te trekken, verhinderen we dat ze van politiek een carrière maken. Daar ben ik tegen, politiek moet iets blijven van engagement, van daden, een drijfveer die gestuurd wordt door het willen luisteren en durven sleutelen, niet door geld, niet door aanzien, niet door postjes of cijfers. Ik heb echt de indruk dat als je al een tijdje meedraait het maar evident is dat je kan rekenen op een postje (kijk naar het debacle bij Open VLD in Gent). Om een polemiek te vermijden: ik besef maar al te goed dat ervaring in de politiek een rol kan spelen, maar evengoed ervaring als burger in de maatschappij, tussen de burgers. 

Het is door bovenstaande dat heel wat mensen het geloof in politiek verloren zijn. Wij hebben als burgers vooral de indruk dat men maar zijn gang gaat eens de buit binnen is, ongeacht welke stem er is uitgebracht of ongeacht de boodschap die burgers uitdragen (denk aan de klimaatmars). Het was een trieste vertoning, zowel na 14 oktober als de laatste weken. Ik begrijp dan ook de verontwaardiging niet na de uitspraak van Tom Lenaerts (“Jullie moesten je schamen.”). Zijn buikgevoel sprak volgens mij immers voor heel wat burgers. 

Politiek moet terug dichter bij de burger komen. Vandaag lijkt het meer een schouwspel van op de ivoren toren te zijn, met acteurs die te ver van hun publiek staan. Zorg in 2019 alstublieft voor die voeling met je kiezers zodat we terug in de politiek kunnen geloven.

​Wat vind jij, kan een politieke carrière of beperken we zoiets in de tijd?